Kot w butach 2013

27 stycznia 2013 Grupa Teatralna SAGA Polskiego Towarzystwa Teatralnego w Szwecji pokazała w Kulturskolan Stockholm polonijnej publiczności, dzieciom i dorosłym, popularną krzepiącą siedemnastowieczną baśń Charles’a Perraulta o przyjaźni, lojalności i wierności, która cenniejsza jest niż złoto, o pielęgnowaniu marzeń, o miłości, i jak to zwykle w bajkach bywa, o zwycięstwie dobra nad złem. Rozmaitych wersji literackich i inscenizacji teatralnych historii biednego młynarczyka, który za sprawą przyjaźni z czarodziejskim kotem stał się markizem de Karabaszem, a potem królem, przez wieki przybywało, a w dobie nowoczesności pojawiło się mnóstwo jej ekranizacji i animacji filmowych na całym świecie. Nie zabrakło, rzecz jasna, form musicalowych.

Spektakl teatralnej grupy przy TP Ogniwo, składającej się z amatorów w różnym wieku, od tych najmłodszych po całkiem dorosłych, w reżyserii Ewy Nordin, utrzymany w tradycyjnej konwencji bajkowej oparty jest właśnie w dużej mierze na piosenkach, ale całkiem współczesnych, do których słowa oprócz Agnieszki Osieckiej napisali także twórcy przedstawienia, wplatając w akcję słynny popkulturowy przebój z filmu Titanic Camerona , My Heart Will Go On, tyle że nie w wykonaniu Celine Dion, ale dwójki utalentowanych nastoletnich aktorów. Bardzo muzykalny i uzdolniony wokalnie amatorski zespół, budzi wyraźną sympatię widowni. Lekkie, dynamiczne, dowcipne przedstawienie nawiązało kontakt z najmłodszymi widzami, także dzięki pomysłowemu wprowadzeniu tzw. efektów specjalnych w słynnej scenie dialogu kota z czarnoksiężnikiem. Starannie przygotowane i zmontowane w bajkowy kolaż żywych obrazów przedstawienie, zostało wzbogacone świetnym integracyjnym pomysłem zaproszenia do spektaklu grupy szwedzkich seniorów, która zatańczyła wraz z młodym zespołem finalnego poloneza, reprezentacyjny polski taniec narodowy. Barwna, oparta na metaforycznym skrócie scenografia, utrzymane w konwencji baśniowego realizmu kostiumy tworzyły komunikatywną z wrażliwością dziecięcą interaktywną przestrzeń sceniczną, w której przeprowadzał swoje zamysły i kot w butach, i krążył wilk, któremu jednak nie udało się dzięki solidarności leśnej wspólnoty dopaść Czerwonego Kapturka. A właśnie solidarność jest głównym tematem otwartej struktury scenicznego tekstu, który wchłonął również motywy innych bajkowych narracji.

Przedstawienie PTT zaaranżowane w umownej technice przypowieści przede wszystkim jednak jest również przykładem wspólnotowego działania: polonijnej amatorskiej grupy, społecznej energii reżyserki spektaklu, Ewy Nordin, ofiarności technicznego współpracującego z nią zespołu – ludzi dobrej woli, pełnej entuzjazmu polskiej młodzieży. Spektakl jest dowodem wiary twórców w działanie na rzecz animacji polskiej kultury na emigracji i w wartość odwoływania się do polskiej tradycji poprzez tworzenie małej ojczyzny. Za sprawą organizowania przez Ewę Nordin młodzieżowego teatru Polskie Towarzystwo Teatralne zamienia się partycypacyjną instytucję kultury, w miejsce, w którym twórcy i widzowie tworzą wspólne treści, dzielą się nimi i łączą się, wchodząc w interakcje między sobą – wokół tych treści. Jedni i drudzy wykazują się kreatywnością w ramach tej instytucji, mogą dyskutować, współpracować w przestrzeni polskiej kultury, remiksować ją, performatywizować, przekazywać dalej. Być może warto zadbać o wyświetlanie polskiej listy dialogowej nad sceną teatralną, żeby i szwedzka publiczność mogła aktywnie uczestniczyć w polskim performansie. Pierwszym krokiem stał się już udział w spektaklu Kota w butach szwedzkich tancerzy. Wniosek nasuwa się jeden: ponadnarodowe zaangażowanie w animacyjne działanie kulturowe w ramach PTT, wspólnota twórcza, w ramach której nie tylko działacze na rzecz polskiej kultury, ale także ich wychowankowie stają się autorami wspólnego projektu, jest sprawą godną najwyższego poparcia zarówno ideowego, jak i finansowego ze strony polonijnych i rządowych szwedzkich instytucji.

Prof.dr hab. Krystyna Duniec
Instytut Sztuki PAN
Warszawa

Recenzja ukazała się także w Nowej Gazecie Polskiej Nr.4 (297) 24.02.2013